Pieśń wilków

 

 Sły­szę pieśń wil­ków…

Wiem, czego chcą leśni dra­pież­cy. Poj­mu­ję ję­kli­we za­wo­dze­nie, i ten po­wta­rza­ją­cy się re­fren bła­gal­ne­go hymnu.

Dzi­siaj ob­cho­dzę uro­dzi­ny. Sa­mot­nie…

Nie na­rze­kam na życie… Mia­łem bar­dzo szczę­śli­we dzie­ciń­stwo. Szcze­niac­kie lata bez trosk, u boku wspa­nia­łych ro­dzi­ców. Na­praw­dę mnie ko­cha­li. Cie­szy­łem się każ­dym dniem. Teraz męczy mnie tylko jeden pro­blem, zwią­za­ny z tą ko­ta­rą. Do­bi­ja… Nie idzie o to, czy ją od­sło­nię, czy dam sobie spo­kój i prze­nio­sę się da­le­ko od ro­dzin­ne­go domu. Wi­dzi­cie, tak na­praw­dę muszę zde­cy­do­wać, jak dalej żyć. Zo­stać, tak jak oj­ciec, far­me­rem, pro­wa­dzić go­spo­dar­stwo ho­dow­la­ne, prze­jąć inne, bar­dzo ważne, za­da­nia taty i mamy. Mu­siał­bym wtedy od­su­nąć tę za­sło­nę. Nie każdy może tego do­ko­nać – już zro­zu­mia­łem, że tylko ja.

Teraz, gdy ro­dzi­ce ode­szli, muszę pod­jąć de­cy­zję. Ci, któ­rych pil­no­wał oj­ciec, tam za ścia­ną, za tym murem prze­sło­nię­tym cięż­ką storą, pew­nie się nie­cier­pli­wią. Pró­bu­ją przejść… Wiem, że kilku oj­ciec prze­pu­ścił­by. Resz­ty nie. Gdyby się upie­ra­li, wal­czył­by z nimi. I dałby sobie radę.  

– Thor­wal­dzie, znowu po­ra­dzi­łeś sobie z pal­cem w nosie…

Tak po­wie­dzia­ła do ojca moja mama, Si­gurd, gdy opa­try­wa­ła mu ranę na przed­ra­mie­niu. Dziw­ne imię jak dla ko­bie­ty, praw­da? Oj­ciec nigdy go nie zdrab­niał. Czę­sto do­da­wał: ”Moja ko­cha­na”. A ona gła­ska­ła go po wło­sach.  

Sie­dzia­łem przy stole w kuch­ni, gdy mama przy­pro­wa­dzi­ła tatę. Ja­dłem ko­gel-mo­giel. Skła­mał­bym, pi­sząc, że się nie prze­stra­szy­łem, gdy zo­ba­czy­łem krwa­wią­ce­go ojca. Za­mar­łem z prze­ra­że­nia. Tak mocno za­ci­ska­łem zęby, że prze­szył mnie ból. Jed­nak szyb­ko uspo­ko­iłem się, bo tata się uśmie­chał. Wy­glą­dał na bar­dzo roz­ba­wio­ne­go. Na­po­mknął, wzru­sza­jąc ra­mio­na­mi, że naj­więk­szy byk w sta­dzie przy­pad­ko­wo ude­rzył go ro­giem w przed­ra­mię, gdy na­kła­dał paszy do żłobu. Buhaj ci­snął się do jadła. Mie­li­śmy me­cha­nicz­ny do­zow­nik karmy, jed­nak oj­ciec lubił sam wy­ko­ny­wać tę pracę.

Tata za­wsze, z nutą po­bła­ża­nia, tak okre­ślał ho­do­wa­ne przez niego bydło – zwie­rząt­ka. Jed­nak o na­szym bry­ta­nie Tobym, wiel­kim ni­czym po­tęż­ny głaz, wy­ra­żał się z wy­raź­nym sza­cun­kiem, nawet re­spek­tem.

Mama za­ła­twi­ła wszyst­ko w oka­mgnie­niu. No­ży­ca­mi do cię­cia owczej wełny ob­cię­ła rękaw ko­szu­li. Prze­my­ła ramię spi­ry­tu­sem i cąż­ka­mi ko­sme­tycz­ny­mi wy­cię­ła zmar­twia­łe czę­ści skóry. Potem zszy­ła ciało spo­rej wiel­ko­ści igłą z na­wle­czo­ną nicią chi­rur­gicz­ną. Ścią­ga­ła szew z całej siły, a tata tylko się uśmie­chał… Na końcu zro­bi­ła za­strzyk prze­ciw­ko tęż­co­wi.

– Gdyby by­czy­sko do­ci­snę­ło cię do ścia­ny, zgru­cho­ta­ło­by ci żebra – stwier­dzi­ła na za­koń­cze­nie. – Opa­trzy­ła­bym cię, ale długo mu­siał­byś po­le­żeć.

– Ode­pchnął­bym go i pew­nie po­ła­mał­bym zwie­rząt­ku kości – od­po­wie­dział oj­ciec, krę­cąc prze­czą­co głową. – Nic by się nie stało… By­czy­sko nie za­mie­rza­ło mnie skrzyw­dzić – po pro­stu strasz­ny z niego ła­kom­czuch.

Mama już szy­ko­wa­ła tem­blak. Tata miał nosić prze­pa­skę kilka dni.

Oj­ciec wolno za­kła­dał świe­żą ko­szu­lę, bo miał kło­po­ty z za­pi­na­niem gu­zi­ków. Do­strze­głem, że jego ciało po­kry­wa sporo blizn. Szram.

Ob­li­za­łem ły­żecz­kę i za­py­ta­łem:

– Dla­cze­go tata ma na skó­rze wgłę­bie­nia i zgru­bie­nia? Nie bolą?

Usły­sza­łem per­li­sty śmiech mamy, jed­nak­że od­po­wie­dzia­ła bar­dzo po­waż­nie:

– Nie, są wy­go­jo­ne. To ślady po róż­nych wy­da­rze­niach. – Mama zręcz­nie wsu­wa­ła teraz gu­zi­ki ko­szu­li taty w wła­ści­we otwor­ki. – Z cza­sem za­ro­sną, oprócz tych naj­więk­szych. Oj­ciec z dumą może je po­ka­zy­wać przy­ja­cio­łom.

Wtedy po raz pierw­szy usły­sza­łem pieśń wil­ków, wy­do­by­wa­ją­cą się z wielu gar­deł.

Sie­dzie­li­śmy w kuch­ni, póź­nym po­po­łu­dniem. Na dwo­rze było jesz­cze cał­kiem jasno. Wie­dzia­łem już o ist­nie­niu wil­ków, bo kilka razy sły­sza­łem ich wycie. Mama wy­ja­śni­ła, że w ten spo­sób zwo­łu­ją się na po­lo­wa­nie. Do­da­ła z uśmie­chem, że pew­nie prze­ka­zu­ją też ja­kieś wie­ści. Dzi­wi­ło mnie, dla­cze­go zbie­ra­ją się tak późno. Si­gurd po­wie­dzia­ła, że wilki w dzień drze­mią, wy­le­gu­ją się, od­po­czy­wa­ją. Wy­cho­dzą na łowy o zmro­ku, a nie­raz póź­niej. Jeden z nich daje po­zo­sta­łym sy­gnał, a one go po­wta­rza­ją, zwo­łu­jąc się na po­lo­wa­nie.

W pięk­ny, letni dzień za ścia­na­mi na­sze­go do­mo­stwa nagle roz­legł się sko­wyt wielu gar­deł. Słu­cha­łem tej me­lo­dii. Dziw­nie brzmia­ła, jakby zwie­rzę­ta po po­tęż­nych szczę­kach i ostrych kłach śpie­wa­ły jakąś pieśń. Toby na­sta­wio­ny­mi usza­mi też łowił dźwię­ki. A naj­bar­dziej uważ­nie wsłu­chi­wa­li się ro­dzi­ce.

– Sza­rzy bra­cia dzię­ku­ją ci za wszyst­ko, co dla mnie zro­bi­łaś. Ha!

Tata ład­nie się uśmiech­nął. Wy­glą­dał na bar­dzo za­do­wo­lo­ne­go.

– Dla mnie i oczy­wi­ście też dla nich – dodał po chwi­li, prze­wie­sza­jąc tem­blak przez pierś. – Skła­da­ją ci hołd.

Mama po­krę­ci­ła głową.

– Skąd wie­dzą? – rzu­ci­ła, wkła­da­jąc swoje przy­bo­ry do me­ta­lo­we­go po­jem­ni­ka. Wy­go­to­wy­wa­ła je potem – kie­dyś, gdy tata od­niósł ko­lej­ną ranę, po­dej­rza­łem, że tak robi. – Cho­ciaż chyba jest coś w tym, co mó­wisz…

Sta­ran­nie po­pra­wi­ła nieco po­tar­ga­ne włosy.

– Wie­ści o nie­pro­szo­nych go­ściach szyb­ko się roz­cho­dzą. – Oj­ciec po­ru­szył kilka razy ręką.  Chyba spraw­dzał, czy może jej uży­wać przy co­dzien­nych pra­cach. – Po­słu­chaj tylko, pro­szę. Chwa­lą cię…

Oboje jakby o mnie za­po­mnie­li, za­ję­ci do­bie­ga­ją­cy­mi do na­szych uszu dźwię­ka­mi. Wilki z za­pa­łem wy­śpie­wy­wa­ły hymn. Toby’ego też to zaj­mo­wa­ło. Otwo­rzył wiel­ki pysk i po­czął wyć. Wtó­ro­wał, jed­nak szyb­ko chyba za­in­to­no­wał coś sa­mo­dziel­nie, bo wilki po­wtó­rzy­ły jego me­lo­dię.

Po­no­wi­ły do­dat­ko­wy re­fren… Toby ocho­czo uczest­ni­czył w chó­rze ba­sio­rów, a ja nie wie­dzia­łem, czy zjeść ko­gel-mo­gel do końca, czy coś mu po­zo­sta­wić. Po­sta­no­wi­łem po­dra­pać bry­ta­na za uchem – uwiel­biał takie piesz­czo­ty.

Za­czą­łem go gła­skać, żeby zwró­cił na mnie uwagę. Mierz­wi­łem gęste i dłu­gie futro, głę­bo­ko wsu­wa­jąc palce. Prze­ko­na­łem się, że ciel­sko Toby’ego też po­kry­wa­ły zgru­bie­nia i wklę­śnię­cia. Bli­zny…

Miał pełno szram na grzbie­cie, bo­kach i brzu­chu, nie­któ­re bar­dzo głę­bo­kie.

 

***

 

Słu­cham proś­by sza­rych braci, roz­wa­żam ją…  

Sie­dzę za biur­kiem i spi­su­ję tę hi­sto­rię, a one cią­gle po­wta­rza­ją bła­gal­ne pro­sze­nie. W szcze­gól­ny dzień – ukoń­czy­łem szes­na­ście lat. Otrzy­ma­łem pre­zen­ty – mama przy­go­to­wa­ła tort i pla­cek ze śliw­ka­mi. Tata wśród in­nych darów prze­ka­zał nowy wiel­ki nóż – tak go na­zy­wa­łem, kiedy byłem bar­dzo mały.

Wiel­kie ba­sio­ry pro­szą, żebym zo­stał. W po­szcze­gól­nych zwrot­kach mówią mi, dla­cze­go nie chcą, abym po­rzu­cił pusty dom. Wiem już, kim na­praw­dę są te wilki. Ro­dzi­ce zo­sta­wi­li list. Wie­lo­krot­nie go czy­ta­łem.

Ktoś, kto przy­pad­ko­wo w roz­le­głej ko­tli­nie usły­szał­by wzno­szą­ce się i opa­da­ją­ce wycie, po­my­ślał­by, że wil­czy­ska zbie­ra­ją się na łowy. Pew­nie uznał­by, że wy­wę­szy­ły ran­ne­go je­le­nia albo sarnę – i zde­cy­do­wa­ły się ude­rzyć o nie­ty­po­wej porze, w bla­sku słoń­ca.

Wilki nie śpie­wa­ją pie­śni zbyt czę­sto. Sły­szę ją do­pie­ro trze­ci raz.

Po­now­nie usły­sza­łem ich hymn, gdy grupa my­śli­wych spło­nę­ła w sa­mo­cho­dach. Byłem już wtedy znacz­nie star­szy. Nie­wie­le bra­ko­wa­ło, żebym stał się wy­ro­śnię­tym mło­ko­sem. 

– Bez­ro­zum­ni mor­der­cy spie­kli się na grzan­kę – po­wie­dzia­ła mama, gdy oj­ciec re­la­cjo­no­wał zda­rze­nie. – Wilki, nasi przy­ja­cie­le, w więk­szo­ści uszły z ży­ciem… Thor­wal­dzie, świet­nie się spi­sa­łeś.

Mil­cza­łem, prze­ły­ka­jąc ślinę. Wszyst­ko wi­dzia­łem, choć oj­ciec za­ka­zał mi ru­szać się z domu.

– Szy­ku­ją rzeź sza­rych dra­pież­ców. – Tata wy­raź­nie się skrzy­wił, gdy usły­szał proś­bę, aby­śmy wspól­nie wy­bra­li się na miej­sce ob­ła­wy. – Po­ja­dę tam, bo za­sadz­ka obej­mu­je tez teren na­szej farmy. By­ło­by nie­do­brze, gdy­byś oglą­dał mor­der­cze wy­bi­ja­nie. Cho­ciaż…

Spoj­rzał na mnie bar­dzo uważ­nie. Po chwi­li po­trzą­snął głową.

– Jesz­cze nie czas, żebyś zo­ba­czył mor­do­wa­nie… – Z na­my­słem po­dra­pał się po po­licz­ku. – Toby też tam po­le­ciał­by i wmie­szał się we wszyst­ko. Zo­stań w domu.

Bry­tan cały czas war­czał, takim zdu­szo­nym char­ko­tem. Te dźwię­ki brzmia­ły groź­nie i nie­na­wist­nie. Tak samo wy­glą­da­ły zje­żo­na na grzbie­cie sierść i bły­ska­ją­ce gnie­wem śle­pia.

Oj­ciec uwią­zał ma­sti­fa na łań­cu­chu, wsiadł do na­sze­go land lo­ve­ra i od­je­chał.

Wy­mkną­łem się, prze­mie­rza­jąc ko­tli­nę zna­ny­mi tylko ro­dzi­com i mnie ście­żyn­ka­mi.  

Po­li­cjan­ci twier­dzi­li potem, że wy­da­rzył się okrop­ny wy­pa­dek, a splot oko­licz­no­ści spo­wo­do­wał śmierć pa­sa­że­rów w strasz­nych ka­tu­szach. Wycie my­śli­wych, sma­żą­cych się w ogniu, sły­sza­no da­le­ko.

Oj­ciec pro­wa­dził go­spo­dar­stwo ho­dow­la­ne – trzy­mał sporą ilość krów, byków i owiec, tylko na mięso i wełnę. Miesz­ka­li­śmy da­le­ko na pół­no­cy, choć do kręgu po­lar­ne­go po­zo­sta­wa­ła jesz­cze spora od­le­głość. Do­oko­ła domu pasma gór z ośnie­żo­ny­mi szczy­ta­mi, wy­da­ją­cy­mi się sta­no­wić fi­la­ry nieba. Krót­ka wio­sna, wspa­nia­łe lato i bar­dzo długa, mroź­na aż do szpi­ku kości zima. Ko­tli­ny po­mię­dzy stro­my­mi wy­pię­trze­nia­mi skal­ny­mi, pełne trawy. W jed­nej z nich stała nasza sa­dy­ba. Lasy, w któ­rych młode drze­wa de­spe­rac­ko wal­czy­ły o prze­ży­cie, jed­nak, gdy wy­ro­sły, po­ra­ża­ły swoim ogro­mem. Sto­ją­ce w ma­je­sta­tycz­nej ciszy nie­skoń­cze­nie roz­le­głe po­ła­cie jodeł i świer­ków, wy­nio­słych jak straż­ni­cy spo­ko­ju tej pół­noc­nej kra­iny. I by­tu­ją­ce tam wilki, wa­ta­hy dra­pież­ców, ko­rzy­sta­ją­cych z ob­fi­to­ści zwie­rzy­ny. Sta­wa­ły się coraz bar­dziej zu­chwa­łe, bo krowy i owce były ła­twym łupem. Dłu­gie po­miesz­cze­nia po­środ­ku hal, do któ­rych wio­sną i latem za­ga­nia­no bydło na noc, ota­cza­no teraz pło­ta­mi z drutu kol­cza­ste­go. Wy­kła­da­no wiele ka­wa­łów pa­dli­ny, na­fa­sze­ro­wa­nych trut­ka­mi.

Nic to nie da­wa­ło. Wil­czy­ska za­czę­ły za­gry­zać by­dlę­ta za dnia. Nie ru­sza­ły na­szpi­ko­wa­nych tru­ci­zna­mi świń­skich pół­tusz.

Wiel­kie stado wil­ków w końcu opu­ści­ło roz­le­głe lasy. Ko­czo­wa­ło na obrze­żach na­szej ko­tli­ny. Ni­czym dziw­ni na­jeźdź­cy wa­ta­ha ata­ko­wa­ła cie­lęt­ni­ki, miej­sca wy­pa­su i obory. Nie ru­sza­ła jed­nak trzód ojca. Mi­ja­ła je obo­jęt­nie.

 – Są za by­stre, żeby na­bra­ły się na głupi pod­stęp z trut­ka­mi – skwi­to­wał pod­czas roz­mo­wy z mamą nasz naj­bliż­szy są­siad, stary Bjørn. – Nie tak łatwo na­brać do­świad­czo­nych wo­jow­ni­ków… Pró­bu­ją opa­no­wać ko­tli­nę. Zuchy!

Dziw­nie wtedy się uśmiech­nął. Ona też.

Wła­śnie Bjørn przy­niósł wia­do­mość o po­lo­wa­niu. Ktoś za­de­cy­do­wał, że my­śli­wi ra­dy­kal­nie zmniej­szą po­pu­la­cję wil­ków.

Wy­my­ślo­no pro­sty plan rzezi. Spryt­nie od­cię­to wa­ta­sze drogę od­wro­tu do od­le­głych ma­tecz­ni­ków, roz­pi­na­jąc wzdłuż gra­nic kniei liny z fla­dra­mi. Za­ta­ra­so­wa­no od­ci­nek, li­czą­cy ponad milę dłu­go­ści. Fla­der jest cho­rą­giew­ką, przed­mio­tem do ma­cha­nia. Jed­nak wilki pa­nicz­nie się ich boją. Sta­no­wią dla nich – dla zwy­kłych wil­ków… – za­po­rę nie do prze­by­cia.

Ukry­ty za spo­rym gła­zem wszyst­ko wi­dzia­łem i sły­sza­łem. Na­gon­kę i długą linię my­śli­wych ze sztu­ce­ra­mi za­opa­trzo­ny­mi w ce­low­ni­ki optycz­ne. Bły­ski i huki wy­strza­łów, przy­po­mi­na­ją­ce in­ten­syw­ne wa­le­nie w bla­sza­ny bęben. Świ­dru­ją­ce uszy jęki tra­fio­nych zwie­rząt. Pa­trzy­łem na stado, na wil­czy­ce, usi­łu­ją­ce prze­być ło­po­czą­ce na wie­trze flagi, roz­pacz­li­wie wy­ją­ce, jakby pła­czą­ce z trwo­gi. Co­fa­ły się… Na mło­dziut­kie wil­czę­ta, sra­ją­ce ze stra­chu, krą­żą­ce w kółko. Też nie umia­ły okieł­znać lęku przed fa­lu­ją­cy­mi cho­rą­giew­ka­mi. Na wiel­kie ba­sio­ry, prze­wod­ni­ków stada, za­my­ka­ją­ce szyk ucie­ka­ją­cej wa­ta­hy. Po­szły śmia­ło do przo­du, i w parę minut po­ko­na­ły za­po­rę, wy­da­wa­ło­by się, nie do prze­by­cia. Sły­sza­łem wycie wil­czych sam­ców, do­no­śne i roz­ka­zu­ją­ce.

Zda­wa­ło mi się, że je ro­zu­miem. Teraz wiem, że do­brze od­czy­ta­łem zna­cze­nie ję­kli­wych dźwię­ków.  

– Nie bój­cie się tych głu­pich szmat! – wy­krzy­ki­wa­ły w swoim ję­zy­ku po­tęż­ne wil­czy­ska. – Uchodź­cie w las, jak naj­da­lej! Młod­si z nas pro­wa­dzą resz­tę! Osło­ni­my was! Że­gnaj­cie!

Stado prze­szło linię fla­der. Ucho­dzi­ło z ży­ciem…

Może tuzin tych ro­słych wil­ków o po­si­wia­łych już py­skach za­wró­cił i rzu­cił się do ataku. Pa­trzy­łem na ten de­spe­rac­ki szturm.

Szare syl­wet­ki, sa­dząc wiel­ki­mi su­sa­mi, pędem zmie­rza­ły ku my­śli­wym, z rzę­żą­cym char­ko­tem, wy­do­by­wa­ją­cym się z sze­ro­kich gar­deł. Z wy­szcze­rzo­nych kłów ka­pa­ła ślina. W tym biegu, w tym na­prę­że­niu ma­syw­nych ciał widać było, że wil­czy­ska chcą tylko jed­ne­go – do­paść któ­re­goś ze strzel­ców i za­gryźć, zanim kule nie po­wa­lą ich na zie­mię.

Do moich uszu do­bie­ga­ły okrzy­ki zdzi­wie­nia po­lu­ją­cych, potem już prze­stra­chu. Wi­dzia­łem licz­ne ogni­ki wy­strza­łów u wy­lo­tów luf strzelb, go­rącz­ko­we wy­mie­nia­nie ma­ga­zyn­ków na­bo­jo­wych, sły­sza­łem ka­no­na­dę huków.

Tra­fio­ne ba­sio­ry wsta­wa­ły, ję­cząc ni­czym lu­dzie. Ru­sza­ły dalej, bro­cząc po­so­ką.  Z wy­sił­kiem truch­ta­ły do chwi­li, gdy ko­lej­ny po­cisk po­zba­wił je życia. Wi­dzia­łem, jak oglą­da­no zwie­rzę­ce tro­fea, dys­ku­to­wa­no nad ja­ko­ścią skór i ob­ci­na­no uszy naj­więk­szych sztuk. 

So­czy­stą zie­leń dna ko­tli­ny za­sła­ły szare syl­wet­ki, już mil­czą­ce w spo­ko­ju i bez­ru­chu śmier­ci.

 

***

 

Potem oglą­da­łem tę krwa­wą ka­ta­stro­fę.

Wra­ca­łem do domu grun­to­wą drogą uży­wa­ną do do­jaz­du na hale. Nie chcia­ło mi się prze­my­kać bocz­ny­mi ście­żyn­ka­mi. Wra­ca­li też my­śli­wi – pa­rę­set me­trów przede mną je­cha­ły czte­ry land ro­ve­ry, pełne za­bój­ców wil­ków.

Pięk­ny dzień, wspa­nia­ła wi­docz­ność, po­wie­trze czy­ste jak krysz­tał. Sły­sza­łem śpie­wy pa­sa­że­rów sa­mo­cho­dów, świę­tu­ją­cych suk­ces.

Na tym od­cin­ku z wy­ło­żo­nym ka­mie­nia­mi trak­tem gra­ni­czył nie za długi, jed­nak­że głę­bo­ki uskok grun­tu. Jar, jak to w gó­rzy­stym te­re­nie. Tata mówił, że w tym miej­scu zimą i w dżdży­ste dni trze­ba uwa­żać, żeby auto nie ru­nę­ło w dół. Latem tylko nieco ogra­ni­cza­no pręd­kość.

Land ro­ve­ry wcale się nie śpie­szy­ły, pro­wa­dzo­ne ostroż­nie, bo pew­nie kie­row­cy wie­dzie­li o mało wi­docz­nym wą­wo­zie.  We­so­łe pio­snecz­ki urwa­ły się, gdy sa­mo­cho­dy spa­da­ły po kolei, jeden po dru­gim, jakby pcha­ne w prze­paść mo­car­ną ręką nie­wi­docz­ne­go ol­brzy­ma. Zbior­ni­ki pa­li­wa zde­to­no­wa­ły na­tych­miast, gdy ka­dłu­by trza­snę­ły w ska­li­ste dno żlebu.

Czte­ry słupy ognia, zwień­czo­ne ko­ro­na­mi czar­ne­go dymu. Czte­ry pło­ną­ce wraki. Nę­ka­ją­cy uszy wrzask ludzi pa­lo­nych żyw­cem, roz­pacz­li­we wycie nie­daw­nych try­um­fa­to­rów po­lo­wa­nia, teraz w mę­czar­niach roz­sta­ją­cych się z ży­ciem.

Dziw­nym tra­fem szyby nad­wo­zi oca­la­ły. Po­li­cjan­ci mó­wi­li potem, że drzwicz­ki po­za­ci­na­ły się od wstrzą­su, wię­żąc pa­sa­że­rów w śmier­tel­nej pu­łap­ce.

Potem na­sta­ła cisza, tylko pło­mie­nie jesz­cze skwier­cza­ły. Wszy­scy zgi­nę­li, ale na­praw­dę długo umie­ra­li.

W osłu­pie­niu pa­trzy­łem na ka­ta­stro­fę, nie mogąc ode­rwać oczu od wi­do­ku słu­pów ognia. Trwa­łem w bez­ru­chu, aż po­czu­łem ucisk ręki na ra­mie­niu. Dłoni ojca – stał obok mnie, w to­wa­rzy­stwie Bjørna.

Oj­ciec uśmie­chał się…

– Ci lu­dzie po­nie­śli słusz­ną karę – stwier­dził szep­tem. – Nie po­wta­rzaj jed­nak ni­ko­mu moich słów. Za­mie­rza­li urzą­dzić rzeź – i pra­wie im się udało.

Bjørn po­ki­wał głową.

– Kilku z my­śli­wych pra­gnę­ło w pod­łej, pod­stęp­nej walce wybić tych, któ­rych kie­dyś nie­na­wi­dzi­li – cią­gnął oj­ciec po chwi­li mil­cze­nia. – Skrzyk­nę­li po­zo­sta­łych, głup­ców, my­ślą­cych, że jadą na zwy­kle po­lo­wa­nie. Przy­wód­cy wa­ta­hy pod­ję­li bez­na­dziej­ny bój, oca­la­jąc resz­tę stada. Thor­wal­dzie, pa­mię­taj o nich.  

Za­po­mnia­łem na­pi­sać, że mam na imię tak samo jak oj­ciec.

Bjørn dziw­nie uśmiech­nął się, z takim wy­ra­zem za­my­śle­nia na twa­rzy, jakby coś wspo­mi­nał.

– Wal­czy­li ni­czym ber­ser­ke­rzy, jak za daw­nych, do­brych cza­sów – dodał, także szep­tem. – Szko­da, że nie do­pa­dli cho­ciaż jed­ne­go z tych zbó­jów.

Słu­cha­łem ojca, prze­tra­wia­łem słowa Bjørna, nic nie ro­zu­mie­jąc. Lu­dzie spło­nę­li jak żywe po­chod­nie, wrzesz­cząc i ję­cząc, a wy­glą­da­ło, że tata cie­szy się z ich śmier­ci.

Oj­ciec wy­czuł mój na­strój.

– Nie wszyst­ko jest takie, jak nam się wy­da­je… – Tata po­ło­żył mi drugą rękę na ra­mie­niu. – Nie za­wsze zgon ozna­cza bez­pow­rot­ne odej­ście. Nie­któ­rzy wra­ca­ją, rzad­ko, bar­dzo rzad­ko, jed­nak wra­ca­ją, przy­bie­ra­jąc inną po­stać. Wi­dzisz, tak stało się z tymi naj­za­cie­klej­szy­mi wil­ka­mi. I z nie­któ­ry­mi z tych spa­lo­nych żyw­cem. Jeśli jesz­cze tro­chę pod­ro­śniesz, zro­zu­miesz wszyst­ko. Ni­ko­mu nie opo­wia­daj o na­szej roz­mo­wie.

Po­gła­skał mnie po wło­sach. Oj­ciec nawet słów­kiem nie wspo­mniał, że zła­ma­łem jego zakaz opusz­cze­nia farmy.

Mama cze­ka­ła na ta­ra­sie. Wła­śnie wtedy po­wie­dzia­ła do ojca:

– Do­brze spi­sa­łeś się, Thor­wal­dzie, na­praw­dę do­brze…

Bar­dzo go­rą­co po­ca­ło­wa­ła ojca w usta.

– Myślę, że za jakiś czas usły­szysz pieśń – pod­ję­ła po chwi­li na­my­słu. – Na­le­ży ci się.

Wie­dzia­łem już, że ro­dzi­ce byli kimś innym, niż mi się do­tych­czas wy­da­wa­ło. Za­sta­na­wia­łem się także, czy na­praw­dę oj­ciec spre­zen­to­wał mi długi kor­de­las, ostry ni­czym brzy­twa, do zre­ali­zo­wa­nia dzie­cin­ne­go ma­rze­nia o bu­do­wie sza­ła­su.

Może miał na oku inny, ukry­ty cel…  

 

***

 

Dzię­ki Toby’emu zro­zu­mia­łem, że w ko­ta­rze jest coś bar­dzo dziw­ne­go. Od tej za­sło­ny wszyst­ko się za­czę­ło. Było też coś nie­zwy­kłe­go w wiel­kim i bar­dzo przy­ja­ciel­skim psi­sku. Źle po­wie­dzia­ne – ol­brzy­mim zwie­rzę­ciu.  

Toby za­wsze wy­da­wał mi się duży, jed­nak dziec­ko prze­ra­sta cały ota­cza­ją­cy je świat. Przy­naj­mniej ja tak od­bie­ra­łem wnę­trze domu i za­bu­do­wa­nia farmy. Bry­tan sta­no­wił ele­ment uko­cha­ne­go oto­cze­nia, więc nie dzi­wi­łem się, że ni­czym tęgi odłam skały im­po­nu­je ogro­mem.  

Trak­to­wa­łem Toby’ego bar­dzo po­ufa­le. Jesz­cze nie poj­mo­wa­łem, że po­tęż­ny­mi szczę­ka­mi może w mi­nu­tę zgru­cho­tać grubą ni­czym wy­ro­śnię­ta gałąź  kość, żeby do­stać się do szpi­ku. Dla na­sze­go ma­sti­fa roz­łu­pa­nie kro­wie­go gnata na strzę­py sta­no­wi­ło frasz­kę – bły­ska­wicz­nie roz­gry­zał goleń, szat­ko­wał na drob­ne ka­wał­ki i z wiel­kim sma­kiem wy­ja­dał sza­ra­wą masę ze środ­ka.

A ja li­czy­łem Toby’emu zę­bi­ska… Rącz­ka­mi roz­wie­ra­łem pasz­czę, do­kład­nie ra­chu­jąc kły i trzo­now­ce. Tra­ci­łem mlecz­ne zęby, więc chcia­łem się prze­ko­nać, jak wy­glą­da od środ­ka psia szczę­ka. Spraw­dza­łem, czy nowe zęby będą rów­nie mocne. Bry­tan cier­pli­wie zno­sił moje ba­da­nia. Stał z roz­dzia­wio­ny­mi szczę­ka­mi i cze­kał na ko­niec oglę­dzin. Cza­sa­mi po­mru­ki­wał.

– Synku, jak my­ślisz, co chce ci po­wie­dzieć? – kilka razy za­py­ta­ła mama, wi­dząc wkła­da­nie rącz­ki do psiej pasz­czę­ki.  – Coś chyba prze­ka­zu­je…

– Po­wia­da, że nie bar­dzo po­do­ba mu się to grze­ba­nie, jed­nak po­zwa­la mi, byle nie za bar­dzo długo – od­po­wie­dzia­łem bez wa­ha­nia. – Tro­chę się nudzi.

Ro­zu­mia­łem psa… Nie wie­dzia­łem, skąd po­sia­dłem tę umie­jęt­ność. Wy­da­wa­ła mi się tak oczy­wi­sta, że nawet słów­kiem nie wspo­mnia­łem o niej mamie. Ro­zu­mia­łem kła­dzio­ny przez Toby’ego na­cisk na po­szcze­gól­ne dźwię­ki, zmie­nia­ją­cy ton wy­po­wie­dzi z do­bro­dusz­nej na prze­peł­nio­ną lekką iry­ta­cją.

Parę razy oj­ciec sły­szał te roz­mo­wy. Za­cie­rał dło­nie…

– Do­sko­na­le… – skwi­to­wał kie­dyś, ki­wa­jąc głową. – O tym wła­śnie mówi Toby. Synu, słu­chaj go, wiele się na­uczysz.

My­śla­łem wtedy, że oj­ciec żar­tu­je, bo tata lubił żar­to­wać.

Bry­tan wcale nie prze­by­wał cią­gle ze mną. Znacz­nie póź­niej zro­zu­mia­łem, że pil­no­wał mnie, gdy w domu był tylko oj­ciec albo mama. Jeśli ro­dzi­ce nie wy­cho­dzi­li dalej, Toby zaj­mo­wał się swo­imi spra­wa­mi. Prze­waż­nie po­lo­wał na za­ją­ce.

Toby im­po­no­wał wiel­ko­ścią i wagą. My­li­cie się, jeśli są­dzi­cie, że był opa­sły i nie­ru­cha­wy. Pa­trząc na niego, miało się wra­że­nie, że skła­da się tylko z mię­śni, kości, dłu­gie­go futra i wiel­kie­go pyska z im­po­nu­ją­cym ze­sta­wem zę­bisk. Był szyb­ki ni­czym chart, a do­go­nie­nie bied­ne­go sza­ra­ka trak­to­wał jak za­ba­wę. Czę­sto je przy­no­sił.

Cza­sem za­glą­da­li­śmy do po­ko­ju z ko­ta­rą i wtedy Toby sta­wał przed wiel­ką storą, prze­sła­nia­ją­cą ścia­nę. Szcze­kał przy­na­gla­ją­co. Od­wra­cał łeb. Już ro­zu­mia­łem, że za­chę­ca do spa­ce­ru. Nie poj­mo­wa­łem za­cho­wa­nia psa. Do­brze zna­łem dom i wie­dzia­łem, że za ko­ta­rą jest ścia­na, a za nią ogród. Za każ­dym razem wy­glą­da­ło jed­nak na to, że Toby wy­bie­ra się w po­dróż i chce, żebym mu to­wa­rzy­szył.

Żąda od­su­nię­cia ko­ta­ry.

Kilka razy spró­bo­wa­łem. Ani drgnę­ła. Za­sło­na spra­wia­ła wra­że­nie wy­ko­na­nej z gru­be­go, fał­dzi­ste­go ma­te­ria­łu, ozdo­bio­ne­go mnó­stwem zna­ków. Przy­cią­ga­ły wzrok. Ude­rzy­łem w nią piąst­ką, gdy usi­ło­wa­łem spraw­dzić, co kryje się za grubą storą.

Krzyk­ną­łem wtedy z bólu. Ko­ta­ra była twar­da ni­czym gruba bla­cha, spo­ista jak pan­cerz. Mocna jak kor­pu­sy na­szych wiel­kich si­lo­sów z paszą. Po­bie­głem do mamy, py­ta­jąc, czemu nie mogę od­su­nąć za­sło­ny. I dla­cze­go jest taka dziw­na.

Spoj­rza­ła na mnie uważ­nie, tym razem wcale się nie uśmie­cha­jąc. 

– Synku, kie­dyś prze­su­niesz ją bez trudu – od­po­wie­dzia­ła po chwi­li. – Trze­ba od­czy­tać na głos wy­szy­te na niej znaki. Do­wiesz się wtedy, co się kryje za tym murem. Ogród, ale nie nasz, do­brze ci znany. Inny, bar­dzo pięk­ny.

– To bajka? – za­py­ta­łem z cie­ka­wo­ścią. – Opo­wiesz mi resz­tę wie­czo­rem?

Mama na do­bra­noc czy­ta­ła mi ba­śnie. Cza­sa­mi od­kła­da­ła książ­kę i opo­wia­da­ła jakąś hi­sto­rię. Uwiel­bia­łem ich słu­chać.

– Nie, choć dla wielu ludzi ta opo­wieść za­brzmi jak stara le­gen­da, saga, może i bajda. – Nie­spo­dzie­wa­nie wes­tchnę­ła. Mó­wi­ła bar­dzo po­waż­nie. – Ucz się zna­ków wy­szy­tych na ko­ta­rze. Na­zy­wa­ją je ru­na­mi. Jeśli po­znasz wszyst­kie i bę­dziesz tego chciał, od­su­niesz ko­ta­rę. Podda się two­jej woli i od­sło­ni przej­ście…

Po­my­śla­łem, że w tym innym ogro­dzie zbu­du­ję sza­łas. Śmiesz­ne, ale takie mia­łem ma­rze­nie, też zwią­za­ne z Tobym.

Pręd­ko po­zna­wa­łem runy. Pra­gną­łem wznieść sza­łas, bo chcia­łem spać z Tobym. Pies miał wspa­nia­łe schro­nie­nie obok domu – pół­zie­mian­kę z bali ob­ło­żo­nych dar­nią, w środ­ku wy­sła­ną grubą war­stwą słomy. Li­czy­łem, że po po­sta­wie­niu sza­ła­su psi­sko bę­dzie mi tam to­wa­rzy­szyć i w nocy.

Pod­ska­ki­wa­łem ra­do­ści, gdy stwo­rzy­łem z kilku runów pierw­szy wyraz. Mama krok po kroku wio­dła mnie w świat zna­czeń nie­uży­wa­nych już zna­ków, czę­sto trud­nych do zro­zu­mie­nia. Oj­ciec też mi po­ma­gał. Oka­za­ło się, że świet­nie zna runy. Tak do­brze, że wie o wielu nie­zna­nych mamie. Chyba nadal dla wszyst­kich okry­tych szczel­ną war­stwą pyłu za­po­mnie­nia.  

Tata po­da­ro­wał mi wtedy coś cen­ne­go – stary kor­de­las. Długi nóż o rę­ko­je­ści z rogu, z lekko za­krzy­wio­nym ostrzem, też z wy­ry­ty­mi na klin­dze ru­na­mi. Mocno cią­żył w dłoni.  

– Chcesz zbu­do­wać sza­łas, a bra­ku­je ci na­rzę­dzi – stwier­dził roz­ba­wio­nym tonem. – Ten nóż można wy­ko­rzy­stać do cię­cia i ob­ra­bia­nia ga­łę­zi, ob­cio­sy­wa­nia, ale nie tylko… Naucz się nim po­słu­gi­wać.

Cie­szy­łem się, że ma­rze­nia o przej­ściu do nie­zna­ne­go ogro­du i wznie­sie­niu tam sza­ła­su stają się coraz bar­dziej rze­czy­wi­ste. Przy­go­to­wy­wa­łem już bu­du­lec, ukła­da­jąc go w sto­sik za ta­ra­sem. Wy­pro­si­łem u mamy sporo lin i kilka koców. 

Oj­ciec z uwagą ob­ser­wo­wał moje wy­sił­ki.

– Usztyw­niaj rękę, gdy pra­cu­jesz przy ob­rób­ce pa­li­ków – mówił, czę­sto po­ka­zu­jąc, o co mu cho­dzi. Prze­ci­nał gru­ba­wą gałąź kil­ku­na­sto­ma do­brze pla­so­wa­ny­mi cię­cia­mi. – Ło­kieć sztyw­no, wtedy wkła­dasz w głow­nię całą siłę barku. Ostrze wcho­dzi jak w masło tam, gdzie chcesz. Po­ka­żę ci jesz­cze, tak dla za­ba­wy, kilka pchnięć.

Byłem już na tyle duży, że za­czą­łem się nad pew­ny­mi spra­wa­mi za­sta­na­wiać.

Niby ro­dzi­ce moich ko­le­gów ze szko­ły pry­mar­nej też zaj­mo­wa­li się ho­dow­lą bydła, han­dlem czy spe­dy­cją, jed­nak­że ani nie znali runów, ani nie po­sia­da­li kor­de­la­sów. Uzna­łem, że tata i mama po pro­stu są wy­jąt­ko­wi. Utwier­dzi­łem się w tym prze­ko­na­niu, gdy nie­któ­re runy na ko­ta­rze po­czę­ły błysz­czeć. Czy­ta­łem na głos znane już wy­ra­zy i nagle za­uwa­ży­łem, że znaki jakby go­re­ją. Na­bie­ra­ją bla­sku. Wy­glą­da­ły pięk­nie i ta­jem­ni­czo.

– Gdy po­znasz wszyst­kie ich zna­cze­nia, za­pło­ną – od­po­wie­dzia­ła mi mama na py­ta­nie, czemu runy wy­glą­da­ją tak wspa­nia­le, a jed­no­cze­śnie dziw­nie. – Wtedy zo­ba­czysz ogród. Dużo jed­nak pracy przed tobą.

Byłem za­fa­scy­no­wa­ny ru­na­mi, Tobym, bu­do­wą sza­ła­su w nie­zna­nym świe­cie za ko­ta­rą.

I na­szy­mi bar­dzo dziw­ny­mi go­ść­mi.

 

***

 

Mie­li­śmy wielu gości. Cie­szy­łem się z ich przy­by­cia, bo mama czę­sto urzą­dza­ła przy­ję­cie po­wi­tal­ne, choć nie dla wszyst­kich. Za­wsze przy­by­wa­li po­je­dyn­czo. Py­ta­łem się, kim są.  

– Od­wie­dził nas kuzyn Ha­rald – od­po­wia­dał oj­ciec, wy­cią­ga­jąc korek z bu­tel­ki wina. – Do­brze, że do nas za­wi­tał.

Kuzyn Ha­rald, da­le­ki kuzyn Sven, ku­zyn­ka Frea, bo przy­by­wa­ły też panie. Nigdy nie wra­ca­li. Na­stęp­ne­go dnia zni­ka­li i potem już nas nie od­wie­dza­li.

Przy­cho­dził też są­siad, stary Bjørn. Po­ma­gał w przy­go­to­wy­wa­niu pik­ni­ków. Włosy Bjørna za­czy­na­ły już si­wieć, więc dla mnie wy­glą­dał na nie­omal sta­rusz­ka. Rąbał drwa na ogni­sko. Lu­bi­łem się przy­glą­dać, jak macha sie­kie­rą o po­dwój­nym ostrzu. Wie­dzia­łem już, że się po­pi­su­je, gdy dłu­gim i cięż­kim sty­li­skiem kre­ślił koła w po­wie­trzu, jakby topór ważył tyle, co piór­ko. Potem jed­nym cio­sem roz­rą­by­wał sę­ka­ty pniak. Za­zdro­ści­łem mu, jak to chło­pak.

– Na­uczę cię wła­dać to­po­rzy­skiem. Ta umie­jęt­ność ci się przy­da. Gdy do­ro­śniesz, bę­dziesz przyj­mo­wał gości i piekł ja­gnię na roż­nie – stwier­dził kie­dyś nasz są­siad, kre­śląc ostrzem ósem­ki nad głową. Wzrok nie na­dą­żał za ru­cha­mi jego ręki. – Mam w domu starą sie­kier­kę, dla cie­bie bar­dzo od­po­wied­nią.

Przy­niósł ją i po­ka­zy­wał, jak się nią po­słu­gi­wać.

– Mocno trzy­masz rę­ko­jeść, pew­nie sto­jąc na sztyw­nych no­gach. Wkła­dasz w ude­rze­nie siłę barku – stwier­dził z na­ci­skiem. –  Ciało idzie tro­chę do przo­du. Ćwicz oko, nie­omyl­nie tra­fisz tam, gdzie chcesz tra­fić.

Tre­no­wa­łem… Szło mi coraz le­piej. Oj­ciec ob­ser­wo­wał moje sta­ra­nia, z uzna­niem ki­wa­jąc głową.

– Cał­kiem łeb­ski z cie­bie chło­pak – stwier­dził kie­dyś Bjørn, pa­trząc, jak szyb­ko i pew­nie roz­łu­pu­ję so­sno­wy pnia­czek. – Na­uczę cię jesz­cze pła­skich ude­rzeń. Przy­da­dzą się przy ści­na­niu uschnię­tych drzew. Przy oka­zji stę­że­ją ci mię­snie.

Po­ka­zał mi i stra­wi­li­śmy przy tym dużo czasu. Oj­ciec ob­ser­wo­wał moje pierw­sze próby no­wych tech­nik łu­pa­nia drew­na i uśmie­chał się…

Bjørn kie­dyś po­wie­dział, że takie ciosy dzia­ła­ją nie tylko na ko­na­ry i pnie.  

– Sły­sza­łem, że dawno temu, w za­mierz­chłych cza­sach, spraw­ny to­por­nik bez wy­sił­ku od­rą­by­wał prze­ciw­ni­ko­wi rękę albo głowę – stwier­dził z dziw­nym na­ci­skiem w gło­sie. – Wiem też, że nie na­le­ży pa­trzeć na wroga. Pa­trzy się na jego broń. Gdzie zmie­rza ostrze, grot… Wtedy się wy­gry­wa.

Po­trak­to­wa­łem uwagę jako żart, jed­nak za­pa­mię­ta­łem, jak to mło­dzik, chło­ną­cy wszyst­ko.

Po­zo­sta­li go­ście byli szcze­gól­ni. Bu­dzi­łem się ran­kiem, a w sa­lo­nie już trwa­ła oży­wio­na roz­mo­wa ojca ze Sve­nem, Ha­ral­dem, Freą, Vid­ku­nem czy kimś innym. Wi­zy­ty nie trwa­ły długo. Dzi­wi­łem się, że ku­zy­ni tak szyb­ko opusz­cza­ją do­mo­stwo.

Mama mó­wi­ła, że przy­by­wa­ją z da­le­ka i dla­te­go zja­wia­ją się w nocy. Za­sta­na­wia­ło mnie, czemu nie mają sa­mo­cho­dów, ale oj­ciec twier­dził, że przy­wo­zi ich ze sta­cji ko­le­jo­wej w mia­stecz­ku. Po­roz­ma­wia­li, na­sy­ci­li się do­sko­na­łym śnia­da­niem i wy­staw­nym obia­dem i od­cho­dzi­li.

Ro­dzi­ce nie za­wsze od­no­si­li się do nich przy­jaź­nie. Czu­łem ten chłod­ny na­strój, dłu­gie chwi­le mil­cze­nia przy stole, twa­rze ojca, mamy, go­ścia bez cie­nia uśmie­chu. Ci przy­by­sze szyb­ko się że­gna­li.

Czę­sto zda­rza­ło się, że oj­ciec na­stęp­ne­go dnia źle się czuł. Mu­siał kilka dni po­le­żeć w łóżku. Nie­kie­dy mocno krwa­wił. Tłu­ma­czył, że nie­ostroż­nie ob­szedł się z trans­por­te­rem po­daj­ni­ka paszy, jakiś buhaj zdzie­lił go łbem, spa­da­ją­ca z pry­zmy bela karmy ude­rzy­ła w głowę. Przy­by­wał wtedy stary Bjørn, z róż­nym ma­ścia­mi, wo­recz­ka­mi ziół, ja­ki­miś na­pit­ka­mi. Wcale się nie smu­cił, tylko we­so­ło po­świ­sty­wał. Dzi­wi­łem się, ze są­siad nie­raz też wy­glą­dał, jakby spa­da­ją­ca da­chów­ka po­tęż­nie roz­ora­ła mu po­li­czek albo czoło.

Parę razy za­uwa­ży­łem, że po wi­zy­cie nie­zbyt miło przyj­mo­wa­ne­go go­ścia oj­ciec i Bjørn nocą wy­no­szą do lasu po­dłuż­ne to­bo­ły. Płach­ta ma­te­ria­łu, kry­ją­ca coś w środ­ku, ob­wią­za­na sznu­rem. Bór nie znaj­do­wał się da­le­ko, le­d­wie pa­rę­dzie­siąt kro­ków od domu. Wśród drzew prze­wi­ja­ły się czę­sto szare kształ­ty. Nie mo­głem ich roz­po­znać i są­dzi­łem, że w księ­ży­co­wej po­świa­cie widzę cie­nie ucie­ka­ją­cych saren. 

Py­ta­łem się taty, co tam robił. Z ni­kłym uśmie­chem od­po­wia­dał, że co pe­wien czas za­ko­pu­je w ziemi za­tę­chłą paszę. Za­zna­czał, żebym ni­ko­mu o tym nie wspo­mi­nał, bo lu­dzie z ochro­ny śro­do­wi­ska mo­gli­by się pie­klić. Wie­rzy­łem ojcu, bo na­praw­dę bar­dzo dbał o farmę.

Mi­ja­ły lata, męż­nia­łem, po­zna­wa­łem runy, świet­nie po­słu­gi­wa­łem się sporą sie­kie­rą. W ta­jem­ni­cy szy­ko­wa­łem ro­dzi­com nie­spo­dzian­kę na moje świę­to, choć po­rzu­ci­łem już myśl o bu­do­wie sza­ła­su.

Coraz wię­cej zna­ków na ko­ta­rze roz­świe­tlał blask. Gdy je od­czy­ty­wa­łem, zda­wa­ły się go­rzeć we­wnętrz­nym ogniem. W tych miej­scach za­sło­na sta­wa­ła się mięk­ka, pod­da­wa­ła na­ci­sko­wi pal­ców… Ustę­po­wa­ła.

Pra­co­wa­łem jak sza­lo­ny, żeby wy­uczyć się zna­cze­nia rzad­ko uży­wa­nych zna­ków. Szpe­ra­łem w sie­ciach kom­pu­te­ro­wych, pró­bo­wa­łem od­czy­tać naj­trud­niej­sze wy­ra­zy, coraz bar­dziej uda­nie. Są­dzi­łem, że w dniu mo­je­go świę­ta zdo­łam od­su­nąć ko­ta­rę.

Wszyst­ko ru­nę­ło, ob­ró­ci­ło się wni­wecz, bo mama i tata ode­szli. Na za­wsze. Zo­sta­wi­li list i parę ar­ku­si­ków pa­pie­ru. Wraz z nimi znik­nął Toby. On też od­szedł.

Wszyst­ko oka­za­ło się inne od tego, co sobie wy­obra­ża­łem.

Po­sta­wi­li mnie teraz przed ko­niecz­no­ścią do­ko­na­nia wy­bo­ru. Pod­ję­cia klu­czo­wej de­cy­zji.

Prze­rwę na chwi­lę pi­sa­nie…

 

***

 

Ro­dzi­ce nie umar­li. Po pro­stu wró­ci­li do sie­bie. Tak na­pi­sa­li w po­zo­sta­wio­nym li­ście. Jeśli ze­chcę, mogę jed­nak ich zo­ba­czyć. Tam zo­ba­czyć…

Sie­dzę w sa­lo­nie przy stole, na­kry­tym ob­ru­sem z ko­ron­ki, wy­do­by­wa­nym z ko­mo­dy na wy­jąt­ko­we oka­zje. Po­środ­ku blatu stoi tort ze świecz­ka­mi. Wy­star­czy je za­pa­lić, a potem zdmuch­nąć. Trze­ba jesz­cze otwo­rzyć bu­tel­kę wło­skie­go wina, nalać trun­ku do kie­lisz­ka i wznieść toast.

Po co o tym opo­wia­dać? Prze­czy­taj­cie list.  

 

***

 

Ko­cha­ny synu.

Je­steś już pra­wie do­ro­sły, a we­dług wy­obra­żeń z na­sze­go świa­ta sta­łeś się męż­czy­zną. Do­ro­sły męż­czy­zna radzi sobie sam. Z tego po­wo­du wy­bra­li­śmy się w drogę po­wrot­ną – do sie­bie. Po­zna­li­śmy też już wszyst­ko, co pra­gnę­li­śmy po­znać.

Cie­szy­li­śmy się każ­dym dniem po­by­tu na far­mie. Trwał tyle lat! Prze­ży­li­śmy coś wy­jąt­ko­we­go, coś, czego w Val­hal­li nigdy nie do­zna­li­by­śmy – mo­gli­śmy w końcu mieć dziec­ko. Cie­bie, uko­cha­ny synku.  

Na­szym ma­cie­rzy­stym świa­tem jest Val­hal­la, miej­sce po­by­tu dusz naj­dziel­niej­szych wo­jow­ni­ków, po­le­głych w chwa­le. Nadal ist­nie­je… Daw­niej przy­by­wa­li tam tylko męż­czyź­ni, ale to się zmie­ni­ło. Ko­bie­ty też by­wa­ją wo­jow­nicz­ka­mi, nie­raz dziel­niej­szy­mi od swo­ich mężów.

Za­py­tasz, czemu po­ja­wi­li­śmy się tam, gdzie się uro­dzi­łeś. Przy­czy­na jest pro­sta – w tym wspa­nia­łym pa­ła­cu każdy dzień jest po­dob­ny do na­stęp­ne­go jak dwie kro­ple wody. Cią­gle te same walki, wie­czor­ne uczty, cze­ka­nie na osta­tecz­ną bitwę. I tak przez nie­skoń­cze­nie dłu­gie lata. Któ­ryś z nadal nie­umar­łych bogów uprzy­jem­nił nam wiecz­ność w świe­cie du­chów. Umoż­li­wił zaj­rze­nia tam, gdzie kie­dyś wszy­scy ży­li­śmy.

Nie oka­za­ło się to łatwe. Samo prze­by­cie po­wrot­nej drogi nie spra­wia trud­no­ści, jed­nak nie wszy­scy wo­jow­ni­cy do­wie­dli, że ten za­szczyt im się na­le­żał.  Po­le­gli w chwa­le, im­po­nu­jąc od­wa­gą, ale za życia byli złymi ludź­mi. Bar­dzo złymi… Przy­bie­ra­jąc nowe po­sta­cie, pró­bo­wa­li do­ko­nać tego sa­me­go, czym daw­niej się roz­ko­szo­wa­li – siali zamęt, wznie­ca­li po­żo­gę wojny, gwał­tów, zwy­kłe­go za­rzy­na­nia. Mor­do­wa­nia dla samej przy­jem­no­ści za­da­wa­nia śmier­ci. Mogli też wy­ja­wić nową ta­jem­ni­cę Val­hal­li.  

Odyn po­wo­łał straż­ni­ków, i my do nich na­le­że­li­śmy. Prze­pusz­cza­li­śmy tych, o któ­rych wie­dzie­li­śmy, że są godni dłu­gich chwil od­po­czyn­ku w sta­rym świe­cie, na­sy­ce­nia się jego urodą, no­wy­mi zwy­cza­ja­mi, nowym ży­ciem.

Przy­by­wa­li jed­nak i inni. Co do nie­któ­rych nie mie­li­śmy pew­no­ści, jakie mają in­ten­cje, więc ich prze­pusz­cza­li­śmy. Wiedz, że wszy­scy wra­ca­ją inną drogą, żeby nie wzbu­dzać po­dej­rzeń. Po­zo­sta­łych za­bi­ja­li­śmy. W do­brej, ho­no­ro­wej walce. Też bę­dziesz mu­siał tak po­stę­po­wać, jeśli zo­sta­niesz straż­ni­kiem. Kogoś za­bi­jesz, i to nie­jed­no­krot­nie. Wbi­jesz nóż w gar­dło, od­rą­biesz głowę, ro­ze­tniesz brzuch. Uto­czysz wiele krwi…

Mu­sisz też zna­leźć w Val­hal­li żonę i spło­dzić syna, żeby cię kie­dyś za­stą­pił. Odyn przy­rzekł, że jeśli do­brze się spi­szesz, tra­fisz ze swoją wy­bran­ką do nas. Nie ze­sta­rze­jesz się na far­mie, sta­niesz się jed­nym z nas. Nie wiemy, kiedy to na­stą­pi. Wiemy jed­nak, że po­le­gniesz w chwa­le, a twój syn przej­mie dzie­dzic­two. Nie prze­ra­żaj się – śmierć w walce jest słod­ka, jeśli je­steś pe­wien wiel­kiej na­gro­dy.  

Nigdy już nie po­wró­ci­my – tylko raz można wy­brać się w taką drogę. Prze­ży­li­śmy tak dużo, że mo­że­my opo­wia­dać o tym przez wieki, a potem może i ty, synku, prze­ka­żesz nam i innym swoją hi­sto­rię.

Mó­wi­li­śmy ci, czym jest ko­ta­ra. Od­sła­nia przej­ście do wiecz­nie otwar­tej bramy w jed­nej z wielu wież Val­hal­li, wieży Wal­gund. Jeśli prze­czy­tasz wszyst­kie wy­szy­te na za­sło­nie wy­ra­zy, wy­po­wiesz for­mu­łę zwal­nia­ją­ca za­mknię­cia. Za­bez­pie­cze­nia, jak je okre­śla­ją tam, gdzie nie­daw­no jesz­cze by­li­śmy. Przy­bę­dziesz do nas i do­wiesz się wię­cej, a potem wró­cisz, eby wy­peł­nić misję. Za­łą­cza­my karty ze zna­cze­niem jesz­cze ci nie­zna­nych runów.

Masz już sie­kie­rę i kor­de­las, ale to mało. Broń znaj­dziesz pod łóż­kiem ojca.  Bjørn przy­go­to­wał ci świet­ny topór. Nasz są­siad strze­że wej­ścia do drogi po­wrot­nej.

Pa­mię­taj, że wilki są two­imi przy­ja­ciół­mi. Mogą ci pomóc. Mogą kogoś za­gryźć. Na naszą proś­bę, tak zro­bi­ły z wie­lo­ma nie­chcia­ny­mi go­ść­mi. Po­ma­gał im Toby, a czę­sto prze­wo­dził.  Nie po­zwól na ich wy­bi­ja­nie. Wi­dzisz, jeśli ktoś z Val­hal­li od­wie­dza stary świat, wcze­śniej czy póź­niej po­wra­ca. Nie­któ­rzy z nas chcie­li żyć stale w sta­rym świe­cie i otrzy­ma­li taką szan­sę. Ich duchy wcie­li­ły się w dra­pież­ni­ki: wilki, niedź­wie­dzie, ro­so­ma­ki. Ci wo­jow­ni­cy są szczę­śli­wi, cie­szą się peł­nią ist­nie­nia, wal­czą, ko­cha­ją… Jeśli padną w boju, wra­ca­ją do Val­hal­li. Opie­kuj się nimi.

Otrzy­masz dar – cząst­kę mocy Odyna. Nie sza­fuj nim i uży­waj roz­waż­nie. Wiel­ka siła, zdol­na kru­szyć i prze­no­sić skały – i nie tylko. Teraz już wiesz, w jaki spo­sób zgi­nę­li my­śli­wi. Wśród nich byli miesz­kań­cy Val­hal­li, nie­god­ni przy­by­cia do daw­ne­go świa­ta. Chcie­li mścić się na daw­nych prze­ciw­ni­kach. Źle, że zgi­nę­li też lu­dzie, nie ma­ją­cy o ni­czym po­ję­cia. Nie mie­li­śmy wy­bo­ru. Mo­żesz kie­dyś sta­nąć przed taką samą ko­niecz­no­ścią.

Wiedz jed­nak, że wcale nie mu­sisz prze­kro­czyć ścia­ny za ko­ta­rą, choć bar­dzo byśmy tego pra­gnę­li. Mo­żesz wy­wę­dro­wać gdzieś da­le­ko, bo wtedy za­stą­pi cię ktoś inny. Zro­zu­mie­my taką de­cy­zję.

Wraz z nami od­szedł ten, który żył w ciele Toby’ego. Całe dawne, bar­dzo krót­kie, ziem­skie życie stra­wił na walce – i nie do­cze­kał się syna. Z ra­do­ścią przy­jął naszą proś­bę o spra­wo­wa­nie pie­czy nad na­szym dzie­ciacz­kiem, może przy­szłym straż­ni­kiem. Jest bar­dzo za­do­wo­lo­ny z tego, czego do­świad­czył. Bar­dzo cię po­lu­bił, może nawet po­ko­chał. Jeśli przyj­dziesz tutaj, wyj­dzie ci na spo­tka­nie.

Po­stą­pisz, jak ze­chcesz, jed­nak go­rą­co cię pro­si­my: nie za­wiedź nas.

Bar­dzo cię ko­cha­my i za­wsze bę­dzie­my ko­chać.

Twoi ro­dzi­ce – Thor­wald i Si­gurd

 

***

 

Zabij w trud­nym boju nie­chcia­nych przy­by­szów,

Spraw się grac­ko, przej­ścia pil­nu­jąc wy­trwa­le,

Prze­pusz­czaj tylko dusze god­nych wo­jow­ni­ków,

Wtedy twój duch wróci do Val­hal­li w chwa­le,

Wtedy duch twój za­go­ści w Val­hal­li na stałe…  

 

***

 

Pieśń wil­ków brzmi zu­peł­nie ina­czej!

Chry­ste, wszyst­ko wy­da­je się snem, fan­ta­sma­go­rycz­nym zda­rze­niem ze świa­ta  dzie­cię­cych wy­obra­żeń. Ułudą, która za chwi­lę pry­śnie ni­czym bańka my­dla­na.  Jed­nak nie je­stem już dziec­kiem, a topór Bjørna świet­nie leży w ręku. Na pewno jed­nym cio­sem od­rą­bię komuś głowę.

Prze­cież mam wybór! Znisz­czę do­mo­we sie­dlisz­cze i wy­ja­dę. Upo­zo­ru­ję wy­buch gazu. Po­wiem potem po­li­cjan­tom, że prze­pro­wa­dzam się gdzieś in­dziej, w ślad za ro­dzi­ca­mi. Będą o nich pytać, szpe­rać, nie znaj­dą jed­nak żad­nych ciał. Dadzą sobie spo­kój. Wy­pa­dek, nie­ostroż­ność, wła­ści­cie­le i syn nie chcą tu miesz­kać. Stary Bjørn wszyst­ko po­twier­dzi.

Na­praw­dę mam wybór!

Pa­trzę na karty z nie­zna­ny­mi dotąd ru­na­mi. Nie ma ich wiele. Wszyst­kie ro­zu­miem, wiem, co ozna­cza­ją. Wy­star­czy gło­śno prze­czy­tać wy­ra­zy wy­szy­te na sto­rze, a znaki ra­do­śnie za­pło­ną. Ko­ta­ra podda się mojej woli. Ustą­pi. Otwo­rzy drogę do bramy Wal­gund.

Jesz­cze nie wiem, czy od­czy­tam znaki. Na­praw­dę jesz­cze nie wiem!

Koń­czę spi­sy­wać tę hi­sto­rię dziec­ka, potem już mło­ko­sa, wil­ków, dziw­nych zda­rzeń, bo jeśli ktoś osie­dli się w moim domu, do­brze by­ło­by, żeby wie­dział, co go czeka. Muszę go ostrzec.

Wilki znowu wy­śpie­wa­ją nowy re­fren. Sza­rzy bra­cia mają pew­ność, ze zo­sta­nę. Przy­rze­ka­ją po­słu­szeń­stwo i pomoc. Pierw­szy raz skła­da­ją mi hołd.

Skąd one wie­dzą, że na far­mie za­go­ścił nowy straż­nik? Skąd znają ukry­te myśli? Skąd? Jed­nak znają…

Pew­nie nie­ba­wem ja, nowy wy­słan­nik Odyna, też do­wiem się, o czym myślą wo­jow­ni­cy, po­słu­gu­ją­cy się cia­ła­mi wil­ków. Zro­zu­miem, w jaki spo­sób oj­ciec prze­ka­zy­wał im roz­ka­zy.  

Tego też się na­uczę – i do­brze wy­ko­rzy­stam.

 

 

25 maja 2015 r.  Roger Re­deye